Indische Harderwijkers

▲▲▲▲

OGB Design
Welkom Laatste Nieuws KUMPULAN Foto en Film Muziek Familie Albums Onze Veteranen Toen en Nu ... Historie Indische Cultuur Boeken Sociale Media Links Pasar Malam 2023
Onze Nieuwsbrief

Wat is Indisch?


Een korte vraag waar ik geen antwoord op geven kan, en met mij velen, vooral mensen die zich Indisch noemen, maar eigenlijk niet weten wat dat inhoudt. Dat wordt wel heel erg duidelijk als je deze vraag aan Google stelt, waar men overigens ook veel antwoorden op de vraag vinden kan, dat moet een hele geruststelling voor die Indischen zijn. Of niet natuurlijk, want als men op Indische sites leest heerst er een hoop onzekerheid over deze materie. Men noemt zich Indisch dat afkomstig is van Indische Nederlander of Indo dat weer kort is voor Indo-europeaan. Een Indische Nederlander hoeft geen Indo te zijn, maar Indo’s noemen zich graag Indisch. Die Indischen delen zichzelf graag in generaties in, dat is tegenwoordig generatie 1 tot en met 4, ook op dit gebied bestaat er grote onzekerheid. De eerste generatie heeft daadwerkelijk in Nederlandsch Indië en/of Indonesië gewoond, nou zullen er niet veel meer zijn die Indië nog echt gekend hebben. Dat land hield 1942 op 8 maart formeel op te bestaan bij capitulatie voor de Japanse bezetter, nu 68 jaar geleden. De kinderen die meekwamen werden de 2e generatie genoemd, maar ook de kinderen die later in Nederland werden geboren en Ind(ones)ië alleen maar uit verhalen van hun oudere familieleden kenden. Sinds mijn jeugd heb ik altijd vrienden gehad uit de eerste generatie, zij die het land nog daadwerkelijk hebben meegemaakt, dat stamt al uit mijn vroegste jeugd en heeft er op een gegeven moment toe geleid dat ik zelf Indonesië ben gaan ontdekken. Op Indische fora, dat zijn er heel wat want ze zijn gek op kletsen zie je wel eens vragen gesteld worden waarin iemand verteld dat ie een “halve Indo”is, zoiets kan natuurlijk niet, je bent Indo of je bent het niet. Al heb je maar een paar druppels Indonesisch, of moet ik zeggen Indisch, bloed dan ben je al Indo.


Momenteel hebben we in Nederland ongeveer een half miljoen mensen die zich Indisch of Indo noemen, de meesten doen dat niet want vinden hun afkomst niet interessant genoeg, beter gezegd de gewoonste zaak van de wereld. Er is echter een harde kern die dit stug vol blijft houden. Het verwonderlijke is dat dit vaak de cucu (kleinkinderen) zijn die terugvallen op de verhalen en gewoontes van opa en oma. Ze gaan zelfs zover dat ze beweren een eigen cultuur te hebben, ofschoon in Nederland geboren en ook de Nederlandse nationaliteit te bezitten. Hun voorouders die in Indië woonden gedroegen zich in veel gevallen nog Nederlandser dan de Nederlanders, spraken perfect en accentloos Nederlands. Nu willen de kleinkinderen ineens de kampunggewoontes die voorheen niet bon ton waren in ere herstellen en dat hun “cultuur” noemen. Het zijn vaak gevoelens van ongenoegen met de moderne maatschappij, het gezoek naar een identiteit om je aan vast te houden en je te kunnen onderscheiden van anderen zo van “Kijk mij eens ik ben toch wel zeer speciaal.”Mensen schijnen dat nu eenmaal nodig te hebben, aan een paar druppels bloed worden spectaculaire verhalen opgehangen, afwijkende gewoontes tot cultuur verheven.


Helaas vertoond die cultuur geen homogeniteit, want het is een gado-gado van zaken die van her en der vandaan zijn geplukt. Vaak worden onderdelen van de Javaanse cultuur gemengd met hetgeen in de polder gebruikelijk is en daar wordt een etiket “cultuur”op geplakt. Ze kennen het verkeerd om schillen van een appeltje of een mango, de laatste vrucht wordt consequent manga genoemd, het zitten met een kussen op je schoot, dat oorspronkelijk tegen het zweten was bedoeld. Het bezitten van een aantal flessen water in het kleinste kamertje, de zgn. botol cebok om het achterwerk te spoelen na een grote boodschap. Het overdreven beleefd en niet to the point zijn, om zaken heen draaien en zacht spreken, allemaal zeer Javaanse gewoontes. Het geloof in spoken en andere “stille krachten”, al in plaats van genoeg of afgelopen zeggen, en baaien voor douchen doch dit zijn vaak gewoontes van de oudere generatie. Eigenlijk allemaal wel leuke dingetjes die vrij onschuldig zijn, maar echt te weinig om een cultuur te noemen. Een cultuur zonder taal, zonder land, want het land waar die cultuur van afkomstig zou zijn bestaat niet meer. Je ziet op Indische sites wel eens gebrabbel in een soort kleutertaaltje dat pecuk (petjoh) genoemd wordt, dat is inderdaad een Creoolse taal, maar er zullen er nog weinigen zijn die deze taal beheersen. Wat er gedaan wordt is het Nederlands krom uitspreken en vermengen met de paar woordjes Maleis die men nog kent of heeft opgevangen, dat wordt dan taal genoemd.


Dan kennen ze nog de eindeloze gesprekken over eten, Indisch eten wel te verstaan. Indisch eten is hetzelfde als Indonesisch eten, hoewel er enige zaken zijn die niet in Indonesië gegeten worden zoals de erwtensoep met sambal of de spekkoek, de Indische speculaas. Doch als ik Heinz tomatenketchup in de erwtensoep doe heb ik dan een Amerikaanse maaltijd? Afkomst en kleur zijn ook belangrijk. Vaak hoor je een Indische roepen “Mijn moeder of Oma was een Raden, we zijn van adellijke afkomst”. Hier moet ik altijd vreselijk om lachen en aan de soesoehoenan van Solo Paku Buwono X denken. Zo een soesoehoenan moet vruchtbaar zijn, want als hij dat is is het volk het ook, dus veel mooie meisjes proberen, op Java geldt hoe witter hoe mooier, dus kwamen er Indo-meisjes snel in aanmerking voor een nachtje soesoehoenan. Zijn schoten waren vaak raak en zat zo een meisje met kip. Omdat al die moedertjes en kindertjes niet in de kraton konden wonen, dat was alleen aan de allermooisten en de allerliefsten voorbehouden, werden ze met een eretitel zoet gehouden, eer is heel belangrijk op Java. Ik weet niet of de titel Raden erfelijk is. Dan de huidskleur, in Indonesië zijn wit uitgevallen kindertjes zeer geliefd, dat was vroeger bij de Indische Nederlanders ook zo. Echter er is tegenwoordig zoveel melk bij de koffie gedaan dat het drankje geen koffie meer genoemd mag worden. In Indonesië wonen ook veel Indo’s, veel en veel meer dan in Nederland. Daar is vaak het omgekeerde zichtbaar want gooien ze er steeds meer koffie bij. Hoewel er worden nog dagelijks veel echte Indo’s geboren, ant vele meisje trouwen met een bule, een blanke, dat is “in”. Een (bij)naam die veel bij Indo’s voorkomt is Boelie.

Wat ook altijd leuk is om te zien zijn de lijsten met bekende of beroemde Indo’s. Die zijn er waarschijnlijk om over dat eeuwige minderwaardigheidscomplex af te komen. Dat is iets dat ze ook uit de Javaanse cultuur hebben overgenomen. We zien dan Anneke Grönloh, John Heitinga, de vrouw van Rafael van der Vaart, Winnie Sorgdrager en meer van die beroemdheden voorbij trekken. Als men zich wil verbazen over wat voor sprookjes er allemaal onder die uitgesproken Indo’s circuleren dan moet men maar eens een zoektocht over het internet ondernemen. Bij Hyves zijn er veel afdelingen voor Indo’s. Ook de derde generatie roert zich hevig in hun zoektocht naar hun identiteit en hun wortels, of “roots”zoals dat tegenwoordig graag wordt genoemd.


Indisch zijn is dus:

Indische Cultuur